Η οικονομική κρίση οδήγησε στη ή επέτεινε τη μη έκδοση άδειας από περίπου 50.000 κυνηγούς την 5ετία 2010-2014, όπου από 230.000 οι άδειες μειώθηκαν σε 180.000 περίπου. Φέτος, οι άδειες (σε συλλόγους και δασαρχεία) αναμένεται να πέσουν κάτω από τις 170.000.
Η σταθερή, αλλά και επιταχυνόμενη, κάποιες χρονιές, εγκατάλειψη της δραστηριότητας δείχνει ότι οι αιτίες είναι περισσότερες από μία.
Η σταθερή, συνεχόμενη μείωση οφείλεται σε κοινωνικές αιτίες, οι κυνηγοί γηράσκουν και οι νέοι μειώνονται από τη μείωση των γεννήσεων και τη φυγή στο εξωτερικό, αλλά και αυτοί που γεννιόνται δε γίνονται κυνηγοί, ιδίως στα αστικά κέντρα, όπου έχει εγκλειστεί μεγάλο μέρος του πληθυσμού.
Επίσης οφείλεται στην απουσία μέριμνας για την προσέλκυση των εφήβων και γενικά των πολιτών να ασχοληθούν με τη δραστηριότητα. Η αρνητική προπαγάνδα υφίσταται από τα σχολεία. Προγράμματα για την προσέλκυση των νέων μηδαμινά και τα σκοπευτήρια λιγοστά. H άδεια θήρας επιτρέπεται σε μεγάλη ηλικία – όταν ο νέος έχει εντρυφήσει στο play-station και έχει αναπτύξει πλέον άλλη ιδιοσυγκρασία, αυτήν του «δωματίου».
Επιπρόσθετα, η μικρή προσφορά κυνηγετικών ευκαιριών επιτείνει το πρόβλημα. Πέρα από τον αγριόχοιρο, λίγα έχουν συμβεί για να βελτιωθεί η προσφερόμενη ποιότητα θήρας. Πολλές άστοχες απαγορεύσεις και κανονισμοί διατηρούνται και η αποτελεσματική διαχείριση του θηράματος είναι περιορισμένη (βλέπε καθολικές απαγορεύσεις στους υγροτόπους, πρόχειρες απελευθερώσεις).
Παράλληλα, η επιταχυνόμενη, ραγδαία μείωση αποδίδεται στην οικονομική δυσπραγία. Οι Έλληνες κυνηγοί δίνουν χρήματα κυρίως για τις μετακινήσεις τους (καύσιμα, αυτοκίνητο) και τα σκυλιά τους και όχι για τη διαχείριση και την αύξηση του θηράματος στον τόπο τους, όπως για παράδειγμα γίνεται στη γειτονική Βουλγαρία, την Ισπανία και σε άλλες χώρες, όπου ο κυνηγός συνδέεται με τον κυνηγότοπό του, τον φροντίζει και δένεται μαζί του και με τη δραστηριότητα της θήρας.
Στην Ελλάδα οι κυνηγοί πτερωτού ξεκινούν και πηγαίνουν μεγάλες αποστάσεις με την ελπίδα να συναντήσουν ικανοποιητικό πληθυσμό του πολυπόθητου, συνήθως μεταναστευτικού, θηράματος. Άρα οι Έλληνες κυνηγοί ήταν στην ουσία ευάλωτοι και απροετοίμαστοι για την οποιαδήποτε αλλαγή συνθηκών. Όταν τα εισοδήματα έπεσαν, ενώ τα καύσιμα και τα διόδια αυξήθηκαν, κόπηκαν και τα φτερά αρκετών ταξιδευτών κυνηγών και το «όπου θέλω πάω» έγινε παγίδα.
Πόσο όμως θα μειωθούν οι άδειες; Πόσοι θα είναι οι κυνηγοί μετά από 10, 20, 30 έτη; Σε αυτά τα δύσκολα ερωτήματα μπορεί να μας βοηθήσει η μελέτη: Η πληθυσμιακή εξέλιξη της Ελλάδας (2015-2050) του Πανεπιστήμιου Θεσσαλίας, όπως και των επιστημονικών συνεργατών της ΚΟΜΑΘ για την Ηλικία των κυνηγών ως οικονομικός δείκτης ανάπτυξης της θήρας, και άλλες έρευνες δασολόγων και θηραματολόγων. Παράμετροι λοιπόν που καθορίζουν τον αριθμό των κυνηγών είναι:
- Οι γεννήσεις Ελλήνων αγοριών, οι οποίες μειώνονται και θα μειώνονται.
- Το ενδιαφέρον των εφήβων να γίνουν κυνηγοί, το οποίο επίσης θα μειώνεται με τις παρούσες συνθήκες.
- Το ενδιαφέρον των μεγαλυτέρων να γίνουν κυνηγοί, το οποίο και αυτό μειώνεται.
- Η επαναφορά κυνηγών, δηλ που σταμάτησαν το κυνήγι και θα ξαναβγάλουν άδεια, όπου επίσης αναμένεται να είναι μικρή με τις παρούσες συνθήκες.
- Από την άλλη είναι οι αποχωρήσαντες κυνηγοί λόγω γήρατος και θανάτου οι οποίοι θα αυξάνονται, και
- οι λοιποί αποχωρήσαντες στους οποίους οφείλονται οι ραγδαίες μειώσεις, κυρίως λόγω οικονομικών δυσκολιών και απογοήτευσης, όπου θα προκαλούν «λακούβες» στη γραμμική, σταθερή μείωση.
Σχήμα. Υφιστάμενη έως το 2019 και προβλεπόμενη μείωση των αδειών θήρας.
Τα προαναφερθέντα, παρ’ όλο το σχετικό βαθμό αβεβαιότητας, οδηγούν σε κάποιες βεβαιότητες όσον αφορά τις σοβαρές αριθμητικές απώλειες των κυνηγών και ότι μπορεί να συνεπάγεται αυτό για το κυνήγι που ξέραμε. Ο όποιος σχεδιασμός για το κοντινό μέλλον δεν είναι δυνατόν να μη λάβει υπόψη του τη δυσμενή αυτή εξέλιξη. Μέτρα για την ανάσχεση της μείωσης θα πρέπει να ληφθούν άμεσα.
Του Δρος Χρήστου Σώκου
Βιβλιογραφία
Εθνική Στατιστική Υπηρεσία. Αποτελέσματα Απογραφής Πληθυσμού (1991, 2001, 2011), Αθήνα: ΕΣΥΕ
Τρακολής, Δ. 1984. Έρευνα με ερωτηματολόγιο για το κυνήγι στην περιοχή του Δασαρχείου Ιωαννίνων. Δασική Έρευνα V (1): 5-39.
Τσαχαλίδης, Ε. Π., 2003. Διαχρονική εξέλιξη των αδειών θήρας στη Μακεδονία και Θράκη, κατά το διάστημα 1975-2000. Γεωτεχνικά Επιστημονικά Θέματα. 14, 41-48.
Κοτζαμάνης Β. 2016. Η πληθυσμιακή εξέλιξη της Ελλάδας (2015-2050), Εργαστηρίου Δημογραφικών και Κοινωνικών Αναλύσεων (Ε.Δ.Κ.Α.), Πανεπιστήμιο Θεσσαλίας – Τμήμα Μηχανικών Χωροταξίας, Πολεοδομίας και Περιφερειακής Ανάπτυξης.
Παπασπυρόπουλος Κ., Μπίρτσας Π., Σώκος Χ., Σκορδάς Κ., Χασάναγας Ν. 2009. Η ηλικία των κυνηγών ως οικονομικός δείκτης ανάπτυξης της θήρας: Η περίπτωση νομών Γρεβενών, Πέλλας και Θεσσαλονίκης. Επιστημονική Επετηρίδα Τμήματος Δασολογίας και Διαχείρισης Περιβάλλοντος και Φυσικών Πόρων, Δημοκρίτειο Πανεπιστήμιο Θράκης. Τόμος 2ος: 335–349. https://www.agriapanida.gr/test/wp-content/uploads/2009-age-of-hunters.pdf