Χρήστος Σώκος
Τα ζητήματα που αφορούν τη διατήρηση σαρκοφάγων θηλαστικών πρέπει να εξετάζονται προσεκτικά και κάτω από μια συνολική θεώρηση. Η διεθνής εμπειρία έχει αποδείξει πως όπου η πολιτεία και οι αρμόδιες υπηρεσίες αδιαφόρησαν ή απέτυχαν να δώσουν λύση στη διαμάχη άνθρωπος-σαρκοφαγο (human-carnivore conflict), ηττημένο ήταν συχνά το σαρκοφάγο. Έτσι σε άλλες Ευρωπαϊκές χώρες και σε Αμερικανικές πολιτείες τα μεγάλα σαρκοφάγα εξαφανίστηκαν και συζήτηση γίνεται κάτω από ποιες προϋποθέσεις θα μπορούσαν να επανεισαχθούν.
Στην Ελλάδα το τσακάλι έχει υποστεί σοβαρή συρρίκνωση της εξάπλωσής του. Η υποβάθμιση των ενδιαιτημάτων του και η θανάτωση από τον άνθρωπο αναφέρονται ως κύριες αιτίες. Η δεύτερη αιτία ανακύπτει διότι στην Ελλάδα δεν υπάρχει ένα αποτελεσματικό σύστημα διαχείρισης της κτηνοτροφίας στις δημόσιες δασικές εκτάσεις, αλλά και αποζημιώσεων των κτηνοτρόφων ώστε να μην διώκουν τα άγρια σαρκοφάγα. Επίσης η Ελλάδα είναι η μόνη χώρα όπου δεν εφαρμόζονται ολοκληρωμένα προγράμματα διαχείρισης των πληθυσμών της αλεπούς (παρόλο που είναι επικίνδυνη πλέον και για τη δημόσια υγεία). Έτσι, μέχρι τη δεκαετία του 1980 η χρήση δηλητηρίων για τον περιορισμό των σαρκοφάγων γινόταν με την υποστήριξη της πολιτείας, ενώ συνεχίζεται μέχρι και σήμερα παράνομα και ανεξέλεγκτα.
Το τσακάλι όμως δεν είναι ιδιαίτερα επιζήμιο στην κτηνοτροφία ενώ θα μπορούσε να χαρακτηριστεί ως ευεργετικό για τη θηραματοπονία. Αναλυτικότερα, το τσακάλι είναι δυνατόν να αναπτύξει πληθυσμούς σε περιοχές όπου δεν εξαπλώνεται ο λύκος, καθώς ο τελευταίος το διώκει. Το τσακάλι με τη σειρά του διώκει την αλεπού όπως έχει βρεθεί σε σχετικές έρευνες (φώτο: τσακάλι στη Αφρική θανατώνει αλεπού). Χαρακτηριστικό είναι πως σε μετρήσεις αφθονίας των σαρκοφάγων στο Δέλτα Νέστου, όπου διαβιεί το τσακάλι, η αλεπού έχει πολύ μικρή παρουσία (Σώκος και συν. αδημοσίευτα δεδομένα).
Το τσακάλι λοιπόν μπορεί να χαρακτηριστεί ως φυσικός εχθρός της αλεπούς και έτσι να αποτελέσει τη «βιολογική καταπολέμηση της» με την εξάπλωση των πληθυσμών του. Στις ΗΠΑ κυνηγετικές οργανώσεις πραγματοποιούν προσπάθειες επαναεισαγωγής του κογιότ (είδος τσακαλιού της Αμερικής) ώστε να μειώσουν την αφθονία της αλεπούς, καθώς η τελευταία προκαλεί σοβαρή αρπακτικότητα στα θηράματα σε αντίθεση με το τσακάλι.
Η συνεργασία λοιπόν κυνηγετικών και οικολογικών οργανώσεων για την επαναεισαγωγή του τσακαλιού θα ήταν μια ενδιαφέρουσα προοπτική στην Ελλάδα.