Σύλληψη και μεταφορά πεδινών περδίκων για επανεγκατάσταση πληθυσμού

Σώκος Χ., Μπίρτσας Π.  2013. Σύλληψη και μεταφορά πεδινών περδίκων για επανεγκατάσταση πληθυσμού. 16^ο  Πανελλήνιο Δασολογικό Συνέδριο, Ελληνική Δασολογική Εταιρεία, Θεσ/νίκη 6–9 Οκτωβρίου 2013, σελ. 1104–1105.

Παρουσίαση στο 16o Δασολογικό Συνέδριο (pdf)

Σύλληψη και μεταφορά πεδινών περδίκων για επανεγκατάσταση πληθυσμού

 Χ. K. Σώκος¹ και Π. K. Μπίρτσας^1,2

¹Διεύθυνση Έρευνας & Τεκμηρίωσης, Κυνηγετική Ομοσπονδία Μακεδονίας & Θράκης (ΚΟΜΑΘ), Εθνικής Αντίστασης 173, 551 34 Θεσσαλονίκη, e-mail: sokos@hunters.gr

²Τμήμα Δασοπονίας και Διαχείρισης Φυσικού Περιβάλλοντος, Εργαστήριο Άγριας Πανίδας, ΤΕΙ Λάρισας, Τέρμα Μαυρομιχάλη, ΤΚ. 43100, Καρδίτσα

Εκτεταμένη περίληψη

Στην Ελλάδα οι απελευθερώσεις πραγματοποιούνται με εκτρεφόμενα θηράματα χωρίς τα αναμενόμενα αποτελέσματα (Σώκος κ.α. 2011). Ωστόσο η σύλληψη και απελευθέρωση αγρίων ατόμων έχει πολύ περισσότερες πιθανότητες επιτυχίας (Sokos κ.α. 2008). Σύμφωνα με πολλές έρευνες τα άγρια άτομα έχουν τουλάχιστον πενταπλάσια ικανότητα επιβίωσης και αναπαραγωγής σε σύγκριση με τα εκτρεφόμενα (Sokos κ.α. 2008).

Η πρώτη επιτυχής προσπάθεια σύλληψης και μεταφοράς περδίκων υλοποιήθηκε στη Χαλκιδική κατόπιν εγκρίσεως από τη Δασική Υπηρεσία, με την επίβλεψη και χρηματοδότηση της ΚΟΜΑΘ και τη συμμετοχή του Εργαστηρίου Άγριας Πανίδας του ΤΕΙ Λάρισας. Στη χερσόνησο της Κασσάνδρας οι τελευταίες πέρδικες εντοπίζονταν μέχρι το 1984 στην περιοχή μεταξύ Φώκαιας και Κασσανδρείας. Τα τελευταία δύο έτη έχουν συλληφθεί 55 πεδινές πέρδικες από τη γειτονική περιοχή των Μουδανιών και έχουν απελευθερωθεί σε κατάλληλη περιοχή στο βόρειο τμήμα της χερσονήσου της Κασσάνδρας όπου προϋπήρχε πληθυσμός. Η συμμετοχή και συνδρομή εθελοντών κυνηγών του Κυνηγετικού Συλλόγου Κασσάνδρας ήταν καταλυτική.

Ειδικότερα, τα βήματα που ακολουθήθηκαν ήταν η αρχική διερεύνηση και σύνταξη μελέτης: αξιολόγηση του ενδιαιτήματος, εκτίμηση αφθονίας αρπάγων στην περιοχή επανεγκατάστασης, εκτίμηση αφθονίας περδίκων στις περιοχές σύλληψης (ώστε να είναι εφικτή η αφαίρεση ατόμων χωρίς την πρόκληση επιπτώσεων), καταγραφή γεωργικών πρακτικών, συναντήσεις με κυνηγούς, επιλογή τεχνικών σύλληψης και μέτρων βελτίωσης του ενδιαιτήματος. Η μελέτη εγκρίθηκε ένα έτος μετά από την υποβολή της από τις αρμόδιες δασικές υπηρεσίες. Ακολούθησε η δοκιμή και η εκπαίδευση πάνω στην τεχνική σύλληψης (θερμοκάμερα, απόχη, προβολείς, δίχτυα, κουτιά μεταφοράς). Το συνεργείο σύλληψης το αποτελούσαν ο υπεύθυνος δασολόγος – θηραματολόγος και ομοσπονδιακοί θηροφύλακες, όπως και εθελοντες κυνηγοί.

Η διαδικασία σύλληψης ξεκινά κατά τη δύση με την προσπάθεια εντοπισμού των σημείων όπου πρόκειται να κουρνιάσουν οι πέρδικες από τα κρωξίματά τους. Εφόσον κατά την πρώτη αυτή προσέγγιση εντοπιστούν οι αγροί με τις κούρνιες, η περιοχή επιλέγεται για την επίσκεψη του συνεργείου. Στη συνέχεια το συνεργείο σύλληψης αναμένει να περάσουν δύο ώρες από τη δύση, πριν ξεκινήσει την προσπάθεια εντοπισμού και σύλληψης των πτηνών.

Το  2012 συνελήφθησαν 23 πέρδικες σε 15 εξορμήσεις, μία θηλυκή πέρδικα πέθανε λόγω στρες. Το 2013 συνελήφθησαν 33 πέρδικες σε επτά εξορμήσεις, η επιτυχία σύλληψης αυξήθηκε λόγω απόκτησης της σχετικής εμπειρίας και του εντοπισμού περιοχών με μεγαλύτερη πυκνότητα περδίκων. Οι πέρδικες ζυγίζονταν, δακτυλιώνονταν και απελευθερώνονταν την ίδια νύχτα της σύλληψής τους, ώστε να περιοριστεί το στρες. Κόπρανα των περδίκων εξετάζονταν παρασιτολογικά.

Στην περιοχή απελευθέρωσης ενημερώνονται κυνηγοί και γεωργοί (ταμπέλες, συναντήσεις), οι πέρδικες παρακολουθούνται με το άκουσμα κρωξιμάτων, γίνονται ρίψεις τροφής (σιτάρι) και σπορές, όπως και θηροφύλαξη. Σύμφωνα με τον Οργανισμό Θήρας της Βρετανίας η προσπάθεια μπορεί να διαρκέσει μέχρι και πέντε έτη για να επιτευχθεί η εγκατάσταση βιώσιμου πληθυσμού (Buner και Aebischer 2008).

Σχήμα 1. Συνεργείο σύλληψης περδίκων, από τα αριστερά: θερμοκάμερα για τον εντοπισμό των πτηνών τη νύχτα, ειδικά κατασκευασμένη απόχη και κατάλληλα διαμορφωμένος προβολέας.Figure 1. Team of trappers, from the left: thermal camera to identify birds at night, specially designed hand-held net and spotlight.

Βιβλιογραφία

Σώκος, Χ., Μπίρτσας, Π., Παπασπυρόπουλος, K., Κελεσίδου, Σ., Μπιλλίνης, Χ., 2011. Απελευθερώσεις ορνιθόμορφων στη βόρεια, κεντρική και νησιωτική Ελλάδα. 15^ο Πανελλήνιο Δασολογικό Συνέδριο, Καρδίτσα 16–19 Οκτωβρίου 2011.

Buner F., Aebischer N. 2008. Guidelines for re-establishing grey partridges through releasing. Game & Wildlife Conservation Trust, Fordingbridge.

Sokos, C., Birtsas, P., Tsachalidis, Ε., 2008. The aims of galliforms release and choice of techniques. Wildl. Biol. 14(4): 412-422.