Γενικά

Οι παθογόνοι παράγοντες, οι οποίοι προέρχονται από την άγρια πανίδα, θεωρούνται παγκόσμια τις τελευταίες δεκαετίες όλο και πιο σημαντικοί, λόγω της ουσιαστικής επίδρασής τους στην υγεία των ανθρώπων και των κατοικίδιων ζώων, στη γεωργοκτηνοτροφική παραγωγή, στην οικονομία και στη διατήρηση της ίδιας της άγριας πανίδας. Στον άνθρωπο συγκεκριμένα, το 72% των νοσημάτων από παθογόνους οργανισμούς έχουν ως δεξαμενή τους την άγρια πανίδα.

Υπάρχουν δύο πρότυπα μετάδοσης των παθογόνων παραγόντων:

1)      Το πρώτο είναι σπάνιο, αλλά εάν λάβει χώρα, η μετάδοση του παθογόνου παράγοντα από άνθρωπο σε άνθρωπο ή από ζώο σε ζώο συντελεί σε παροδική ή μόνιμη διατήρηση της μόλυνσης. Παραδείγματα είναι ο Ιός της ανοσοανεπάρκειας του ανθρώπου (σύνδρομο επίκτητης ανοσοανεπάρκειας), ο Ιός της γρίπης, ο Ιός Ebola και ο Ιός του οξέος αναπνευστικού συνδρόμου από κορωναϊό.

2)      Στο δεύτερο πρότυπο, η άμεση ή με τη μεσολάβηση φορέα επαφή της άγριας πανίδας με τους ανθρώπους ή τα κατοικίδια ζώα αποτελεί τον κύριο τρόπο μετάδοσης της μόλυνσης. Τα είδη της άγριας πανίδας αποτελούν τη δεξαμενή των παθογόνων αυτών παραγόντων και στην περίπτωση αυτή η μετάδοσή τους από άνθρωπο σε άνθρωπο ή από ζώο σε ζώο είναι σπάνια. Παραδείγματα είναι οι Ιοί της λύσσας, ο Ιός Nipah, ο Ιός West Nile, o Ιός Hanta και οι αιτιολογικοί παράγοντες της νόσου του Lyme, της τουλαραιμίας, της λεπτοσπείρωσης και της ερλιχίωσης.

 

Με την πάροδο του χρόνου ορισμένα από τα νοσήματα της άγριας πανίδας έχουν εξαλειφθεί (π.χ. πανώλη), ενώ άλλα συνεχίζουν να διατηρούνται για πολλά χρόνια στην Ευρώπη (π.χ. λύσσα, η νόσος του Carre, η κλασσική πανώλη των χοίρων, η ψευδοπανώλη, η ψευδοφυματίωση και η φυματίωση των βοοειδών). Τις τελευταίες δεκαετίες έχουν ανιχνευθεί σε είδη της άγριας πανίδας αρκετά νέα νοσήματα, όπως η μυξομάτωση, η αιμορραγική νόσος των κουνελιών, το σύνδρομο του Ευρωπαικού λαγού, η γρίπη των πτηνών, η νόσος της κυανούς γλώσσας, ο αφθώδης πυρετός κ.α.. Ορισμένα από αυτά τα νοσήματα εισήχθησαν στην Ευρώπη από άλλες περιοχές, ενώ άλλα προέκυψαν από μεταλλάξεις.

Θεωρείται σίγουρο πως τα επόμενα έτη θα εντοπιστούν νέα νοσήματα σε είδη της άγριας πανίδας στην Ευρώπη και πολλοί επιστήμονες έχουν στρέψει το ενδιαφέρον τους προς την κατεύθυνση αυτή. Μερικές χώρες στην Ευρώπη παρακολουθούν συστηματικά τις ασθένειες της άγριας πανίδας, ενώ σε διεθνές επίπεδο στοιχεία συγκεντρώνει το Office International des Epizooties.    

Σχετικά άρθρα